Trong tiếng Việt, chúng ta có thể nói những câu như “Trời đang mưa” hay “Có một cuốn sách trên bàn” mà không cần chủ ngữ rõ ràng. Tuy nhiên, trong tiếng Anh, mỗi câu đều phải có chủ ngữ. Đây chính là lúc khái niệm chủ ngữ giả trong tiếng Anh (dummy subject) xuất hiện. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết khái niệm, cách dùng và sự khác biệt giữa chủ ngữ thật và chủ ngữ giả It và There, giúp bạn nắm vững kiến thức ngữ pháp quan trọng này.
I. Chủ ngữ giả (Dummy Subject) là gì?
1. Định nghĩa
Chủ ngữ giả là từ It hoặc There, được dùng để lấp đầy vị trí chủ ngữ trong một câu khi không có chủ ngữ thật sự. Đây là giải pháp ngữ pháp để tuân thủ quy tắc mỗi câu tiếng Anh phải có một chủ ngữ. Vì nó chỉ đóng vai trò “giữ chỗ” nên không có ý nghĩa cụ thể.
Ví dụ:
- Sai: Is raining.
- Đúng: It is raining. Trong câu trên, It không ám chỉ một vật cụ thể nào, mà chỉ là một chủ ngữ giả để câu được hoàn chỉnh. Đây cũng là một ví dụ điển hình về câu không có chủ ngữ trong tiếng Anh nếu áp dụng cách tư duy của tiếng Việt.
2. Vì sao cần chủ ngữ giả?
Sự khác biệt lớn nhất giữa tiếng Anh và tiếng Việt là cấu trúc câu. Tiếng Anh yêu cầu câu phải có đủ S-V-O (Chủ ngữ – Động từ – Tân ngữ), trong khi tiếng Việt có thể lược bỏ chủ ngữ. Do đó, để dịch một câu tiếng Việt không có chủ ngữ thật sang tiếng Anh, ta phải dùng đến chủ ngữ giả.
Ví dụ:
- Tiếng Việt: Có một con mèo dưới gầm giường.
- Tiếng Anh: There is a cat under the bed.
II. Cấu trúc chủ ngữ giả It trong tiếng Anh
1. Sử dụng It để diễn tả thời tiết, thời gian và khoảng cách
It được dùng làm chủ ngữ khi chúng ta muốn nói về thời gian, thời tiết, khoảng cách hoặc các hiện tượng tự nhiên mà không có một chủ thể cụ thể nào thực hiện hành động. Trong trường hợp này, It đóng vai trò là một chủ ngữ “vô tri” và không mang ý nghĩa thực sự.
Cấu trúc chung: It + be + (tính từ/danh từ/cụm trạng từ)
Diễn tả Thời tiết:
- It is cold today. (Hôm nay trời lạnh.)
- It is raining. (Trời đang mưa.)
Diễn tả Thời gian:
- It is 7 o’clock. (Bây giờ là 7 giờ.)
- It is my birthday today. (Hôm nay là sinh nhật của tôi.)
Diễn tả Khoảng cách:
- It’s 5km from here to the school. (Từ đây đến trường là 5km.)
- It is a long way to go. (Đường còn xa lắm.)
2. Dùng It để thay thế cho mệnh đề/cụm dài
Trong ngữ pháp tiếng Anh, một chủ ngữ quá dài, phức tạp (ví dụ: một cụm danh động từ, cụm động từ nguyên mẫu có to hoặc một mệnh đề that) có thể làm câu trở nên nặng nề, khó hiểu. Khi đó, chúng ta sẽ dùng cấu trúc chủ ngữ giả It để chuyển chủ ngữ thật ra phía sau, giúp câu văn gọn gàng và tự nhiên hơn.
Cấu trúc: It + V + (Tân ngữ) + (Chủ ngữ thật)
Trường hợp với mệnh đề that:
- Câu gốc (nặng nề): That she passed the exam surprised us. (Việc cô ấy đỗ kỳ thi làm chúng tôi ngạc nhiên.)
- Câu dùng It (tự nhiên): It surprised us that she passed the exam.
Trường hợp với cụm to-infinitive:
- Câu gốc (nặng nề): To learn English is important. (Học tiếng Anh rất quan trọng.)
- Câu dùng It (tự nhiên): It is important to learn English.
3. Sử dụng It trong cấu trúc nhấn mạnh (Cleft Sentence)
It còn được dùng trong các câu nhấn mạnh để làm nổi bật một thành phần cụ thể trong câu (thường là danh từ hoặc cụm danh từ). Cấu trúc này giúp người đọc hoặc người nghe tập trung vào thông tin quan trọng nhất.
Cấu trúc: It + be + (phần được nhấn mạnh) + that/who/which/where/…
Nhấn mạnh chủ ngữ:
- It was John who broke the vase. (Chính John là người đã làm vỡ cái bình.)
Nhấn mạnh trạng ngữ:
- It was yesterday that he came back. (Chính là ngày hôm qua anh ấy quay lại.)
Lưu ý:
- Phần được nhấn mạnh có thể là chủ ngữ, tân ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
- Từ nối (who, that, which, where,…) sẽ thay đổi tùy thuộc vào phần được nhấn mạnh.
III. Cấu trúc chủ ngữ giả There trong tiếng Anh
1. There trong cấu trúc tồn tại
Đây là cách dùng phổ biến nhất của chủ ngữ giả There, được sử dụng để diễn tả sự tồn tại hoặc sự xuất hiện của một người, vật hay sự việc. There trong cấu trúc này không mang nghĩa là “ở đó” mà chỉ đơn thuần đóng vai trò là một chủ ngữ “giữ chỗ”.
Cấu trúc: There + be (is/are/was/were) + danh từ + (trạng ngữ chỉ nơi chốn/thời gian)
Diễn tả sự tồn tại của danh từ số ít:
- There is a book on the table. (Có một quyển sách trên bàn.)
Diễn tả sự tồn tại của danh từ số nhiều:
- There are three chairs in the room. (Có ba cái ghế trong phòng.)
Lưu ý quan trọng: Động từ be trong cấu trúc này phải hòa hợp về số ít/số nhiều với danh từ theo sau nó, không phải với There. Đây là một lỗi sai rất phổ biến mà người học tiếng Anh cần đặc biệt lưu ý.
2. Biến thể với động từ khác ngoài be
Ngoài động từ be, chủ ngữ giả There còn có thể kết hợp với các động từ khác để diễn tả sự tồn tại hoặc xuất hiện một cách tinh tế hơn.
Cấu trúc: There seems/appears to be…: Có vẻ như có…
Cấu trúc này dùng để nói về một điều gì đó dường như tồn tại hoặc đang xảy ra, thường mang tính phỏng đoán hoặc không chắc chắn.
Ví dụ:
There seems to be a problem with the connection. (Có vẻ như có một vấn đề với kết nối.)
Cấu trúc:There happens to be…: Tình cờ/ngẫu nhiên có…
Cấu trúc này diễn tả một sự việc tình cờ xảy ra hoặc một vật tình cờ tồn tại ở một nơi nào đó.
Ví dụ:
There happens to be a great restaurant on this street. (Tình cờ có một nhà hàng tuyệt vời trên con phố này.)
Cấu trúc: There used to be…: Đã từng có…
Cấu trúc này dùng để nói về một điều gì đó đã từng tồn tại trong quá khứ nhưng bây giờ không còn nữa.
Ví dụ:
There used to be a cinema here. (Trước đây từng có một rạp chiếu phim ở đây.)
3. Lưu ý về sự hòa hợp động từ
Một trong những lỗi sai phổ biến nhất khi sử dụng cấu trúc There + be là việc xác định sai động từ đi kèm. Vì There luôn đứng ở đầu câu, người học thường có xu hướng chia động từ theo chủ ngữ giả này.
Tuy nhiên, nguyên tắc đúng là động từ (is, are, was, were) phải hòa hợp về số ít hay số nhiều với danh từ theo sau nó, chứ không phải với There.
- Với danh từ số ít: There is a pen on the desk. (Ở đây, danh từ chính là a pen (một cái bút), nên chúng ta dùng động từ số ít là is.)
- Với danh từ số nhiều: There are two pens on the desk. (Tương tự, two pens là danh từ số nhiều, vì vậy chúng ta phải sử dụng are.)
IV. Ứng dụng của chủ ngữ giả trong giao tiếp và học thuật
Việc nắm vững cách sử dụng chủ ngữ giả không chỉ giúp bạn tránh các lỗi ngữ pháp cơ bản mà còn làm cho ngôn ngữ của bạn trở nên tự nhiên và chuyên nghiệp hơn rất nhiều.
1. Trong giao tiếp hàng ngày
Chủ ngữ giả It và There được sử dụng rộng rãi để diễn tả những điều rất gần gũi và quen thuộc trong đời sống, giúp câu nói trở nên mượt mà, trôi chảy hơn.
Với It: Chúng ta dùng It để nói về thời gian, thời tiết, khoảng cách hoặc các sự kiện một cách đơn giản và tự nhiên nhất.
Ví dụ:
Để câu nói gọn và tự nhiên hơn:
- Thay vì nói: The time is 9 o’clock
- Người bản xứ thường dùng: It’s 9 o’clock. (9 giờ rồi.)
Với There: There là công cụ lý tưởng để giới thiệu sự xuất hiện của một người hoặc vật mới trong cuộc trò chuyện.
Ví dụ:
- Thay vì: A great coffee shop is on the corner.
- Bạn có thể nói: There’s a great coffee shop on the corner. (Có một quán cà phê tuyệt vời ở góc phố.).
Câu thứ hai mang tính gợi mở và thân thiện hơn.
2. Trong văn viết học thuật (IELTS Writing)
Trong các bài luận hay bài viết học thuật, chủ ngữ giả đóng vai trò chiến lược, giúp cấu trúc câu chặt chẽ và tạo nên giọng văn chuyên nghiệp, thuyết phục.
Với It: Thường được dùng trong các câu nhấn mạnh để làm nổi bật một ý tưởng hoặc quan điểm. Cấu trúc It is + [tính từ/danh từ] + that/to V giúp câu văn mang tính trang trọng và khách quan.
Ví dụ:
- It is essential to address the issue of climate change. (Việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu là vô cùng cần thiết.)
- It is undeniable that technology has reshaped our lives. (Không thể phủ nhận rằng công nghệ đã định hình lại cuộc sống của chúng ta.)
Với There: Cấu trúc There + be là cách hiệu quả để giới thiệu các luận điểm, bằng chứng hoặc lý do một cách rõ ràng và logic ngay từ đầu câu. Đây là một phương pháp thường thấy trong các bài luận, giúp người đọc dễ dàng theo dõi mạch lập luận.
Ví dụ:
- There are several key reasons why renewable energy should be promoted. (Có một vài lý do chính tại sao năng lượng tái tạo nên được thúc đẩy.)
- There is mounting evidence to suggest a link between these two factors. (Có nhiều bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa hai yếu tố này.)
V. Bài tập thực hành về chủ ngữ giả trong tiếng Anh
Dưới đây là 5 bài tập chủ ngữ giả giúp bạn củng cố kiến thức đã học một cách toàn diện.
Bài tập 1: Điền It hoặc There vào chỗ trống
1. ___ is cold today.
2. ___ is a big park near my house.
3. ___ is 5km from here to the airport.
4. ___ are many students in the class.
5. ___ is my turn to speak.
Bài tập 2: Viết lại câu dùng chủ ngữ giả It
1. That he passed the exam surprised me.
2. To get up early is good for your health.
3. Studying late at night is not healthy.
4. To be honest with you is important.
Bài tập 3: Phân loại Chủ ngữ có ý nghĩa và Chủ ngữ giả
Xác định và ghi rõ từng loại chủ ngữ (có ý nghĩa hoặc giả) trong các câu sau:
1. She is a teacher.
2. It is my brother.
3. There is a book on the table.
4. What she said is true.
5. It is a nice day.
Bài tập 4: Hòa hợp động từ với There
Điền dạng đúng của động từ to be (is/are/was/were) vào chỗ trống để hoàn thành câu.
1. There ___ a dog and two cats in the garden.
2. There ___ a lot of noise outside last night.
3. There ___ so many things to do today.
4. There ___ only one person who knows the answer.
5. There ___ no milk left in the fridge yesterday.
Bài tập 5: Viết lại câu từ tiếng Việt sang tiếng Anh
Sử dụng chủ ngữ giả It hoặc There để dịch các câu sau sang tiếng Anh.
1. Có nhiều người đang đợi ở cửa.
2. Việc học một ngôn ngữ mới là khó.
3. Đã 8 giờ rồi, chúng ta phải đi thôi.
4. Có một chiếc điện thoại trên bàn của bạn.
5. Không có gì lạ khi cô ấy phản ứng như vậy.
VI. Học chủ ngữ giả trong tiếng Anh và áp dụng hiệu quả trong IELTS cùng WISE ENGLISH
Khi luyện thi IELTS, đặc biệt là trong IELTS Writing Task 2, việc sử dụng cấu trúc chủ ngữ giả It và There sẽ giúp câu văn của bạn trở nên trang trọng, tự nhiên và học thuật hơn. Tuy nhiên, nếu chỉ học ngữ pháp lý thuyết mà không có người hướng dẫn, bạn sẽ dễ mắc lỗi diễn đạt hoặc lặp cấu trúc.
Tại WISE ENGLISH, khóa học IELTS không chỉ tập trung vào 4 kỹ năng mà còn giúp học viên hệ thống lại nền tảng ngữ pháp như chủ ngữ giả, mệnh đề quan hệ, câu điều kiện… Tất cả được lồng ghép trong quá trình luyện viết và nói, giúp bạn vừa nắm chắc lý thuyết vừa biết cách áp dụng để đạt band điểm cao.
Nếu bạn đang tìm một nơi vừa giúp củng cố kiến thức ngữ pháp, vừa hướng dẫn cách dùng trong IELTS Writing và Speaking, thì trung tâm tiếng anh WISE ENGLISH là một lựa chọn đáng cân nhắc.
VII. Kết luận
Chủ ngữ giả trong tiếng Anh (It và There) là một phần không thể thiếu trong ngữ pháp tiếng Anh. Nắm vững cấu trúc chủ ngữ giả không chỉ giúp bạn tránh những lỗi sai cơ bản mà còn cải thiện đáng kể khả năng diễn đạt. Hãy luyện tập thường xuyên để sử dụng chúng một cách tự nhiên trong cả giao tiếp và văn viết.
